O doświadczeniu kręgu i spektaklu / Tomek Gromadka

Zanim powstał chłopacki spektakl, zanim ukonstytuowała się Grupa Performatywna Chłopaki, kilku facetów zaczęło spotykać się regularnie, co tydzień, na kilka godzin. Siadali na podłodze w kręgu i rozmawiali o męskości i jej bolączkach. Wymieniali się doświadczeniami socjalizacji do bycia chłopcem. Poruszali temat toksycznej męskości. Zastanawiali się, co to znaczy być facetem w półperyferyjnym kraju. A potem…a potem gadali już o wszystkim: o rodzicach, o seksie, o duchowości, o związkach, o pracy i o tym kto, ile zarabia. Nie tylko gadali: płakali razem, przytulali się, milczeli, grali w kosza, improwizowali, śpiewali, tańczyli, leżeli, jedli razem. 

I właściwie tak powstał spektakl „Chcieliśmy porozmawiać o męskości, a zostaliśmy przyjaciółmi”. 

Jestem jednym z tych chłopaków, który miał problem z męską identyfikacją. Przez długi czas bardziej mówiłem o sobie jako o osobie niż facecie. Nie czułem się dobrze z facecką tożsamością. Zmiana przyszła wraz z terapią grupową i chłopacką grupą wsparcia. Nasze empatyczne męskie kręgi pełne były emocjonalnych historii o wypieranej, przeklętej, naznaczonej męskości. Dzieliliśmy się nimi także przez improwizacje: mówione, ruchowe, indywidualne i grupowe. To było wielomiesięczne przeglądanie się w innych chłopakach, w ich życiu. Czerpanie i dawanie siebie.  

Nasze przedstawienie rosło z historii i emocji, z bijących serc i wylanych łez. Nasze doświadczenie ujmowaliśmy pracą improwizacyjną, swobodą przepływu pomysłów, a w końcu rozmową o poczuciu każdego wobec artystycznych wyzwań. Trzy osoby zadeklarowały chęć reżyserowania, ale cała grupa uczestniczyła w procesie twórczym. Pamiętam te momenty, gdy na sali prób aż wrzało od zbiorowej wyobraźni. Każdy rzucał pomysł, uwagę, inspirację, proponował rozwiązanie. I nagle jak w błysku grupowego olśnienia pojawiała się nowa scena. Czułem niezwykłą ekscytację i nieporównywalną z niczym radość wspólnej kreacji. Oto wiele różnych facetów, w gorączkowych często rozważaniach, tworzy mocne emocjonalnie, wyraziste sceny łączące się ze sobą jak w szalonym tańcu. Ogień sztuki palił się w nas, a na samym spektaklu – dawał niezwykłe ciepło widzom i widzkom. 

Bo tego się nie spodziewaliśmy. Tego poruszenia. Momenty spektaklu, w których dotykamy się, przytulamy się wzbudziły zaskakujący niepokój, nawet progresywnych osób. Radykalni lewicowcy jakoś nie mogli pomieścić tej męskie czułości, tej czułej męskości, tej bliskości wymykającej się patriarchatowi. Każdy spektakl kończył się godzinną rozmową z publicznością, która, choć w spektaklu miała dwa segmenty na interaktywność, dopiero wtedy mogła wybrzmieć swoimi emocjami, opiniami o nas, zwierzeniami o przyjaciołach, ojcach, braciach. Chłoniemy wypowiedzi osób, które towarzyszyły nam w przedstawieniu, które pisały na czacie, bo spektakl jest na Zoom i każdy może na bieżąco wyrażać swoje zachwyty lub rozczarowania względem tego, co widzi i słyszy. Ostatnia widzka mówi coś do kamery i kończymy, i żegnamy się. Ale to nie koniec. 

Nasz spektakl wchodzi w życie i daje nadzieję. 

To nie koniec, bo na poczcie mamy wiadomość od dwóch osób: jedna nazywa nasz spektakl wulgarnym, a druga oburza się, że nikt jej nie ostrzegł, że będą wątki homoseksualne. Jesteśmy w tym razem. Dajemy wsparcie osobie nieheteronormatywnej, która współtworzy naszą grupę, a której monolog o nieakceptującym ojcu znalazł się w spektaklu. Czujemy siłę.

Radość. Czujemy radość. Satysfakcję. Ulgę. 

Czas odpocząć. Potańczyć. Poleżeć. Poodychać. Robert. Tomek. Kamil. Paweł. Mateusz. Marcel. Grzesiek. Wojtek. Julian. Przemek. Mak.  

Wasze imiona są imionami uczuć.

Tomek Gromadka

fot. Paweł Ogrodzki